อาสาเก็บพันธุ์ไม้ชายเลน นำมาเพาะไว้ปลูกที่ป่าชายเลนชุมชนแหลมฉบัง

ทีมาบทความ https://soclaimon.wordpress.com/2015/06/16/%E0%B8%9B

ป่าชายเลนแหลมฉบัง ในเขตอุตสาหกรรมที่ยังสัมผัสได้ โดยฝีมือ “ครูจ่า”

หมู่บ้านแหลมฉบัง หรือบริเวณ “ทุ่งสงขลา” เป็นชุมชนที่มีหลักฐานทางประวัติศาสตร์มาตั้งแต่ยุคกรุงรัตนโกสินทร์ตอนต้น เมื่อครั้งที่สุนทรภู่เดินทางมาหาบิดา และพักบริเวณชายหาด มีคำกลอนในนิราศเมืองแกลงว่า

ถึงเขาขวางว่างเวิ้งชะวากวุ้ง เขาเรียก “ทุ่งสงขลา” พนาสัณฑ์

เป็นป่ารอบขอบเขินเนินอรัญ นกเขาขันคูเรียกกันเพรียกไพร

แต่เมื่อการขยายเขตอุตสาหกรรมชายฝั่งตะวันออก ที่เริ่มดำเนินการ ในปี พ.ศ. 2526 ได้เปลี่ยนแปลงชุมชนและแหล่งทรัพยากรธรรมชาติอย่างใหญ่หลวง โดยเฉพาะเมื่อการท่าเรือแห่งประเทศไทย ขอออกพระราชกำหนดเวนคืนพื้นที่ หลายชุมชนต่างเกรงกลัวและยอมรับการเวนคืนและย้ายออก มีชุมชนแหลมฉบังเพียงหมู่บ้านเดียว ที่ไม่ยินยอมการเวนคืน ต่างร่วมกันคัดค้าน เพราะเห็นว่าเป็นถิ่นฐานบ้านเกิด และแหล่งทำมาหากินของชาวประมงมาแต่ดั้งเดิม

จ่าเอกอภิวิชญ์ นวลแก้ว หรือ ครูจ่า ได้รับคำสั่งให้ลงพื้นที่ปฏิบัติงานมวลชนสัมพันธ์ เพื่อคลี่คลายปัญหาความขัดแย้งในชุมชน ตั้งแต่ ปี พ.ศ. 2532-2540

เมื่อครูจ่าลงพื้นที่ ได้สัมผัสและเรียนรู้ถึงปัญหาและการถูกบีบคั้นของชุมชนจากการท่าเรือฯ และองค์กรของรัฐ อีกทั้งชุมชนแหลมฉบังกำลังตกอยู่ในวงล้อมของโรงงานอุตสาหกรรม ได้รับผลกระทบกับวิถีชีวิตและความเป็นอยู่อย่างรุนแรง เนื่องจากชาวบ้านเคยหากินกับวิถีประมงพื้นบ้าน และไม่สามารถเก็บผลผลิตจากป่าชายเลนได้เหมือนเดิม เกิดปัญหาทับถมทวีคูณ

ทั้งขยะและกากสารเคมีที่เปื้อนปนกับน้ำในลำคลองที่ผ่านป่าชายเลนเข้ามาสู่ชุมชนทับถมกันมานาน จนทำให้น้ำเน่าเสีย สัตว์น้ำสูญหายไป ประกอบกับการบุกรุกเข้าจับจองพื้นที่ในป่าชายเลน

การปล่อยน้ำเสียจากโรงงานอุตสาหกรรมลงสู่ลำคลองผ่านหมู่บ้านก่อนจะไหลลงทะเล จำนวนแรงงานต่างชาติเข้ามาอยู่ในพื้นที่แทนชุมชนที่อพยพออกไป เพราะเวนคืนพื้นที่ให้กับการท่าเรือฯ แล้ว ผลกระทบดังกล่าวทำให้ชีวิตที่เคยสงบสุขกลายเป็นความทุกข์ทรมานยิ่ง

ด้านการฟื้นฟู

ในด้านการปกป้องและฟื้นฟูป่าชายเลนที่อยู่รายรอบชุมชนก็ได้จัดตั้งกลุ่มอนุรักษ์อย่างจริงจัง ตั้งแต่การเก็บขยะที่ทับถมกันมายาวนานหลายปี จนทำให้ลำคลองตื้นเขิน ได้ขุดลอกคลอง ทำกิจกรรมปลูกป่าอย่างต่อเนื่อง และสร้างความผูกพันระหว่างป่ากับคน ด้วยการใช้ เพลง Happy Birthday ให้ต้นไม้มี “วันเกิด” ผู้ปลูกมีความผูกพันกับต้นไม้ที่ปลูก สร้างพันธมิตรด้วยการขอขยายพื้นที่ปลูกป่าและหญ้าแฝก บริเวณตลิ่งน้ำในที่ดินของการท่าเรือฯ ที่ยังไม่ใช้ประโยชน์ เพื่อลดผลกระทบเรื่องตลิ่งพัง

สามารถพลิกฟื้นคืนชีพพื้นที่ป่าชายเลนให้กลับมาอุดมสมบูรณ์ จำนวน 48 ไร่ เป็นห้องเรียนธรรมชาติของเยาวชน มีเครือข่ายในชุมชนต่างๆ ที่ร่วมสร้างระบบนิเวศขนาดเล็กๆ เชื่อมต่อเป็นป่าชายเลนผืนใหญ่ มีฐานทรัพยากรธรรมชาติไว้ให้ชุมชนได้พึ่งพิง และดำรงชีพประมงพื้นบ้านได้ดังเดิม อีกทั้งน้ำในลำคลองเริ่มมาใสและปราศจากกลิ่นเหม็น

*** อาสานำรองเท้าลุยๆมาด้วยครับ เพราะเราลงป่าชายเลน **
*** แต่งตัวพร้อมลุยนะครับ นำถุงมือมาด้วยนะครับ***

ตารางกิจกรรม

1 มีนาคม

6.30 ออกเดินทางจากปตท bts สนามเป้า
8.30 ถึงป่าชุมชนแหลมฉบัง ฟังบรรยาย และ เริ่มกิจกรรม
โดยมีการเก็บขยะ และ นำกล้าไม้ชายเลน ที่ล้มนำกลับมายังโรงเพาะ เพื่อขยายพันธุ์ต่อไป
12.00 ทานอาหารเที่ยง
13.00 ลุยต่อ
14.30 จบกิจกรรม และ เดินทางกลับ
17.00 ถึง กทม โดยสวัสดิภาพ